Bí ẩn kinh tế Triều Tiên 15:33 11/06/2018

Bình Nhưỡng không công khai số liệu kinh tế chi tiết trong khi các tổ chức quốc tế không có nhiều nguồn tin để khai thác.

Hội nghị thượng đỉnh lịch sử của Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ngày 12/6 thúc đẩy hy vọng rằng quốc gia châu Á sẽ mở cửa nền kinh tế. Ngoài ra, Bình Nhưỡng có thể công khai số liệu phát triển với thế giới, tin vui cho các nhà kinh tế vì Triều Tiên thực sự là một bí ẩn chưa có lời giải đáp.

Nước này ngừng công bố dữ liệu thống kê chi tiết trong thập niên 1960. Trong 4 thập kỷ tiếp theo, các con số kinh tế chỉ đến từ số liệu hạn chế trong báo cáo ngân sách hàng năm.

Triều Tiên loại bỏ hoàn toàn số liệu tuyệt đối vào đầu những năm 2000 và chỉ đưa ra các thay đổi % theo từng năm. Thêm vào đó, cách phân loại lĩnh vực kinh tế của Bình Nhưỡng cũng không giống phần lớn tiêu chuẩn toàn cầu, như “Kinh tế Toàn quốc” hay “Cải thiện Độc lập Kinh tế“.

Giới quan sát không có lựa chọn nào ngoài kết hợp những con số chắp vá này với ước tính không chính xác về sản lượng nông nghiệp và công nghiệp dựa trên ảnh vệ tinh hay phương pháp tạo ảnh nhiệt.

Một kênh thông tin không chính thống nữa là mạng lưới gián điệp tại đây, chuyên gia Marcus Noland tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết. Ngân hàng trung ương Hàn Quốc được coi là nguồn tin có thẩm quyền nhất về kinh tế Triều Tiên vì sử dụng các số liệu do chính phủ và các cơ quan tình báo biên soạn.

Khó khăn thứ 2 là các con số không thể so sánh được vì mỗi ước tính dùng một đơn vị khác nhau, có thể là tiền nội tệ, tỷ giá USD hiện tại hay USD được điều chỉnh theo lạm phát. Biểu đồ dưới đây cho thấy chênh lệch trong báo cáo của các tổ chức khác nhau.

Trong 26 năm hoạt động, Ngân hàng Hàn Quốc ước tính nền kinh tế Triều Tiên lớn gấp 1,8 lần quy mô Liên Hợp Quốc (LHQ) đưa ra. Mặc dù những sai lệch lớn như vậy được coi là khó chấp nhận đối với bất kỳ quốc gia nào, các tổ chức đều coi đây là điều “tất nhiên” đối với Triều Tiên. Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) thừa nhận rằng ước tính GDP (được điều chỉnh theo ngang giá sức mua) 40 tỷ USD đã được “làm tròn tới 10 tỷ USD”.

Việc thiếu dữ liệu khiến giới phân tích gần như không thể biết một người Triều Tiên trung bình kiếm được bao nhiêu tiền mỗi năm. Dưới đây là các số liệu cho 2011, năm với so sánh gần nhất giữa các tổ chức dự báo.

Thống kê thương mại cũng không đáng tin cậy hơn dù các quốc gia khác phải báo cáo nhập khẩu và xuất khẩu với Triều Tiên. Nguyên nhân là các nước này đôi khi nhầm lẫn giữa 2 nước Hàn – Triều khi báo cáo và thậm chí giấu một số giao dịch vì vi phạm luật trừng phạt quốc tế.

Câu hỏi đặt ra là: nếu những con số đều thiếu sót, tại sao các tổ chức vẫn cố phân tích và dự báo? Theo nhà nghiên cứu Rüdiger Frank, điều này đơn giản là quy luật cung cầu. “Nếu bạn tiếp tục yêu cầu, số liệu sẽ được đưa ra”, ông nhận định.

Theo NĐH