Phản ứng mạnh mẽ của thị trường sau lệnh thiết quân luật của Hàn Quốc, NĐT nên “trú ẩn” vào đâu? 09:15 05/12/2024

(tygiausd) – Tối 3/12, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố lệnh thiết quân luật, cáo buộc phe đối lập làm tê liệt hoạt động của chính phủ thông qua các nỗ lực luận tội và thao túng ngân sách. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1980, Hàn Quốc áp dụng biện pháp này.

Trong bài phát biểu khẩn cấp được phát sóng trực tiếp trên toàn quốc, ông Yoon khiến các cử tri, nhà lập pháp và nhà đầu tư choáng váng khi tuyên bố áp đặt thiết quân luật đầu tiên tại Hàn Quốc sau hơn 40 năm.

Chủ tịch Quốc hội Woo Won Sik nhấn mạnh: “Việc ban bố thiết quân luật là điều không ai mong muốn. Quốc hội cần có phản ứng nhanh để bảo vệ nền dân chủ”. Hiến pháp Hàn Quốc quy định rằng lệnh thiết quân luật phải bị dỡ bỏ nếu đa số đại biểu Quốc hội yêu cầu.

Rạng sáng 4/12, chỉ vài giờ sau khi lệnh được ban bố, Quốc hội Hàn Quốc đã tổ chức phiên họp khẩn cấp với tỷ lệ đồng thuận 100%, nghị quyết yêu cầu dỡ bỏ lệnh thiết quân luật được thông qua.

Lúc 4h30 sáng ngày 4/12, Tổng thống Yoon Suk Yeol chính thức tuyên bố dỡ bỏ lệnh thiết quân luật, chỉ sáu giờ sau khi ban hành. Trong phát biểu cùng ngày, ông kêu gọi Quốc hội chấm dứt các hành động “thiếu trách nhiệm” và khẳng định sẽ tiếp tục lãnh đạo đất nước trong giai đoạn khó khăn này.

Lệnh thiết quân luật nhanh chóng gây chấn động trong và ngoài nước, đánh dấu một trong những cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất trong lịch sử gần đây của Hàn Quốc. Nhiều quan chức cấp cao, bao gồm Chánh Văn phòng Tổng thống Chung Jin Suk và Cố vấn An ninh Quốc gia Shin Won Sik sau đó đã xin từ chức.

Giá đồng won, các chứng chỉ quỹ ETF liên quan đến Hàn Quốc và hầu hết mọi cổ phiếu được giao dịch tích cực nhất đều giảm mạnh.

Trong khi đó, nhu cầu dành cho trái phiếu chính phủ Mỹ và thậm chí cả bitcoin cũng có lúc tăng mạnh khi nhà đầu tư vội vã tìm nơi trú ẩn.

Sau khi nghị quyết yêu cầu dỡ bỏ lệnh thiết quân luật được thông qua, đồng won và cổ phiếu Hàn Quốc đã phục hồi một số tổn thất sau khi các nhà chức trách Hàn Quốc cam kết sẽ cung cấp “thanh khoản không giới hạn” cho thị trường khi cần thiết và các nhà lập pháp bỏ phiếu yêu cầu ông Yoon dỡ bỏ lệnh.

Dẫu vậy, lệnh thiết quân luật vẫn tạo ra bất ổn mới tại Hàn Quốc – một nền kinh tế lớn và trụ cột của thương mại toàn cầu, khiến giới đầu tư bất an.

Giá chứng chỉ quỹ ETF iShares MSCI Hàn Quốc có lúc giảm đến 7,1% trên thị trường chứng khoán Mỹ, còn cổ phiếu Samsung niêm yết tại Hàn Quốc rớt 7,5%. Giá won nội địa có lúc sụt 2,9% xuống 1.444,65 won đổi 1 USD, trở thành đồng tiền mất giá mạnh nhất trong phiên giao dịch theo giờ New York.

Đồng won đã lấy lại một số mất mát, kết phiên ở mức 1.428,5 won đổi 1 USD. Dù vậy, won vẫn là đồng tiền suy yếu mạnh nhất của châu Á trong năm nay, giảm hơn 9% so với đồng bạc xanh.

Ông Joe Gilbert, nhà quản lý danh mục tại Integrity Asset Management, tin rằng Quốc hội Hàn Quốc sẽ có cách để khắc phục tình thế rối ren. Ông nhận xét các cổ phiếu chip bán dẫn có thể được hưởng lợi trong ngắn hạn nếu việc sản xuất chip của Samsung gặp gián đoạn.

Ông Win Thin, Giám đốc đầu tư toàn cầu tại Brown Brothers Harriman, khuyên nhà đầu tư nắm giữ USD khi tình hình chưa thực sự ổn định trở lại.

Giới chức trách Hàn Quốc cam kết sẽ cùng mọi biện pháp có thể để ổn định thị trường. Bộ Tài chính hứa cung cấp “thanh khoản không giới hạn” cho thị trường và ngân hàng trung ương Hàn Quốc dự kiến sẽ tổ chức cuộc họp bất thường vào sáng 4/12.

Người phát ngôn Bộ Tài chính Hàn Quốc thông báo thị trường chứng khoán nước này sẽ mở cửa như thường lệ vào 9 giờ sáng ngày 4/12 theo giờ địa phương.

Hậu quả tiềm tàng

Sự kiện ban hành và hủy bỏ lệnh thiết quân luật chỉ trong vòng vài giờ đã tạo ra cơn địa chấn trong chính trường và nền kinh tế Hàn Quốc.

Các chuyên gia nhận định động thái này có thể đánh dấu một bước ngoặt trong nhiệm kỳ của Tổng thống Yoon. Mason Richey, Giáo sư tại Đại học Ngoại ngữ Hankuk ở Seoul, cho rằng: “Đối với một vị tổng thống tập trung quá nhiều vào danh tiếng quốc tế của Hàn Quốc, điều này khiến Hàn Quốc trông rất bất ổn”. Ông cảnh báo rằng sự kiện này sẽ có tác động tiêu cực đến thị trường tài chính, tiền tệ và vị thế ngoại giao của Hàn Quốc.

Báo cáo của Viện Dân chủ thuộc Đại học Gothenburg chỉ ra một xu hướng đáng lo ngại: nền dân chủ tại Hàn Quốc đã thụt lùi kể từ khi Tổng thống Yoon nhậm chức. Những bằng chứng cụ thể cho sự suy giảm này bao gồm việc Hàn Quốc tụt hạng từ vị trí 47 xuống vị trí 62 trong bảng xếp hạng tự do báo chí toàn cầu do Tổ chức Phóng viên không biên giới công bố.

Ông Yoon đã phản ứng lại những lời chỉ trích bằng cách tuyên bố chúng là tin giả, thậm chí còn sử dụng ngôn ngữ gay gắt, tuyên bố các thế lực “ủng hộ Triều Tiên” hoặc “chống nhà nước” đứng sau những lời chỉ trích ông.

Về mặt chính trị nội bộ, tình hình càng trở nên phức tạp hơn. Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) của Tổng thống Yoon đã thất bại nặng nề trong cuộc tổng tuyển cử tháng 4 năm nay, chỉ giành được một phần nhỏ ghế tại Quốc hội. Thậm chí, ngay trong nội bộ đảng, Ông Yoon cũng bắt đầu mất lòng các đồng minh chính trị, điển hình như việc Han Dong Hoon – người bạn tâm giao trước đây và hiện là lãnh đạo đảng Quyền lực Nhân dân – đã kêu gọi ông hủy bỏ lệnh thiết quân luật.

Jenny Town, chuyên gia từ Trung tâm Stimson, nhận định động thái thiết quân luật là “tuyệt vọng và nguy hiểm”, và có thể là “giọt nước tràn ly” dẫn đến một tiến trình luận tội. Chuyên gia này cho rằng Tổng thống Yoon đang không được ủng hộ, và sự kiện này có thể là khởi đầu cho hồi kết của nhiệm kỳ tổng thống.

Những xung đột xã hội cũng là điểm nóng. Tổng thống Yoon đã có những quyết sách gây tranh cãi, đặc biệt là trong các cuộc đối đầu với các nhóm chuyên nghiệp như công đoàn và giới y tế. Kế hoạch tăng 2.000 sinh viên y khoa mỗi năm và yêu cầu các bác sĩ đình công quay lại làm việc đã tạo ra những bất đồng sâu sắc.

Về mặt quốc tế, một nhà ngoại giao phương Tây cho rằng động thái thiết quân luật sẽ gây phức tạp cho các cuộc thảo luận ngoại giao của Hàn Quốc. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Hàn Quốc đang tìm kiếm vị thế trên trường quốc tế, nhất là trước thềm nhậm chức của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump vào ngày 20/1 tới, người đã bất đồng quan điểm với người tiền nhiệm của Tổng thống Yoon về thương mại và chi trả cho quân đội Mỹ đồn trú tại Hàn Quốc.

Dù tình hình đã tạm lắng, các tác động lâu dài đến uy tín quốc gia, thị trường tài chính, và lòng tin của người dân đối với chính phủ sẽ còn kéo dài. Phản ứng quốc tế, đặc biệt từ Mỹ, cho thấy sự quan ngại đối với một đồng minh quan trọng tại khu vực Đông Á, nơi ổn định là yếu tố then chốt để đối phó với các thách thức khu vực.

Tổng hợp