Tạo rào cản vàng nữ trang? 10:44 15/12/2016

Kinh doanh vàng vừa được đưa vào danh mục ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện. Cho rằng ngành vàng trang sức, mỹ nghệ sẽ rơi vào khó khăn bởi quy định này, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) đã có kiến nghị sửa đổi luật nhằm giúp doanh nghiệp (DN) giảm thời gian, chi phí cho các thủ tục hành chính cũng như được nhập khẩu nguyên liệu để tập trung đẩy mạnh phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Càng sửa càng siết

Trong danh mục 243 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện Quốc hội vừa thông qua, kinh doanh vàng là một trong số đó, bao gồm các hoạt động sản xuất; gia công; kinh doanh mua bán; xuất, nhập khẩu và các dịch vụ liên quan đến vàng miếng, vàng trang sức, vàng mỹ nghệ, vàng nguyên liệu.

Trước đây, Luật Đầu tư 2014 chỉ quy định ngành, nghề kinh doanh có điều kiện đối với hoạt động kinh doanh mua, bán và sản xuất vàng miếng; xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và vàng trang sức, mỹ nghệ.

Sau đó, Thông tư 16/2012 và Thông tư 38/2015 triển khai Nghị định 24/2012 của Chính phủ về quản lý thị trường vàng, yêu cầu DN phải đăng ký địa điểm chi nhánh, kinh doanh, hoặc thu hẹp mạng lưới, thay đổi địa chỉ các địa điểm kinh doanh phải được NHNN chấp thuận. Các quy định này đã ảnh hưởng đến hoạt động khiến hàng ngàn DN kinh doanh vàng phải đóng cửa, ngừng hoạt động.

Thực tế, từ năm 2012 đến nay ngành vàng liên tục đối mặt với tình trạng luật càng sửa càng siết với nhiều thủ tục được tăng thêm. Theo quy định mới, DN còn phải xin nhiều giấy phép con để hoạt động, gây tốn kém về thời gian, chi phí cũng như ảnh hưởng đến cơ hội kinh doanh.

Đơn cử, nhu cầu vàng nguyên liệu để sản xuất khoảng 20 tấn mỗi năm, nhưng thời gian qua phần lớn dựa vào nguyên liệu không rõ nguồn gốc, thậm chí là hàng lậu. Điều này khiến giá đầu vào cao, trong khi chất lượng sản phẩm không đảm bảo, thậm chí bị phạt, nhưng các DN sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ vẫn phải chấp nhận vì không được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Tạo cơ chế xin – cho

Liên quan đến việc sản xuất và kinh doanh vàng, nhiều năm nay, VGTA liên tục gửi kiến nghị lên Thống đốc NHNN và Chính phủ với mong muốn cho phép DN được nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất trang sức mỹ nghệ; bỏ việc đăng ký bổ sung và thay đổi địa điểm kinh doanh vàng miếng để giảm bớt giấy phép con và được tiếp cận nguồn vốn NH.

Tháng 11 vừa qua, UBND TPHCM cũng kiến nghị NHNN phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Công Thương quy định về nguồn vàng nguyên liệu sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Theo đó, ngoài quy định các DN được sử dụng vàng miếng mua của các tổ chức được phép kinh doanh mua bán vàng miếng để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, cần quy định cụ thể chứng từ hợp pháp của các nguồn vàng nguyên liệu khác (vàng nữ trang mua lại của khách hàng, nguồn vàng nguyên liệu khác…).

Hiện nay, số lượng DN hoạt động trong lĩnh vực nữ trang lên đến con số 10.000, nhưng DN có tiềm năng tài chính chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đa số DN sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ hoạt động chủ yếu từ vốn tự có, rất ít DN được vay vốn NH. VGTA đã nhiều lần kiến nghị NHNN xem xét cho các TCTD, DN có nhu cầu sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ được vay VNĐ để giải quyết bài toán vốn, tuy nhiên vẫn chưa được đáp ứng.

Mới đây nhất, trước quy định mới về danh mục 243 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được thông qua, VGTA đã gửi công văn kiến nghị Chủ tịch Quốc hội xem xét sửa đổi Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục 4 Luật Đầu tư về danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo hướng quy định hoạt động “sản xuất, kinh doanh vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng” thuộc danh mục đầu tư, kinh doanh có điều kiện và đang chờ trả lời.

Theo thống kê của Hội đồng Vàng thế giới, năm 2015 người Việt Nam sử dụng 31 tấn vàng nữ trang. Còn theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại của Bộ Công Thương (VITIC), xuất khẩu đá quý, kim loại quý và sản phẩm của Việt Nam sang các thị trường trong 9 tháng năm 2016 đạt 729,85 triệu USD, tăng 63,44% so với cùng kỳ năm 2015.

Con số này cho thấy đầu ra của vàng trang sức rất khả quan. Tuy nhiên, nếu so với giá trị xuất khẩu 3 tỷ USD đạt được năm 2011, kim ngạch xuất khẩu hiện nay khá khiêm tốn. Không những sụt giảm về giá trị xuất khẩu, vàng nữ trang, mỹ nghệ còn không tiếp cận được thị trường ASEAN, trong khi sản phẩm từ các thị trường này thâm nhập ngày càng sâu tại Việt Nam, do ngành vàng bị siết quá chặt khiến DN không có vốn để đầu tư máy móc hiện đại cũng như giá thành đầu ra không thể cạnh tranh được.

Theo ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch VGTA, vàng trang sức, mỹ nghệ là hàng hóa thông thường, việc sản xuất, kinh doanh loại hàng hóa này không ảnh hưởng tới việc điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá của Nhà nước. Do đó, không nên vì mục tiêu quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ mà đưa hàng hóa này vào danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Bởi quy định như vậy sẽ tạo ra cơ chế xin – cho, gây nhũng nhiễu DN. Việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính đối với hoạt động này sẽ góp phần khuyến khích các DN đầu tư mạnh vào phát triển mặt hàng này, tạo ra giá trị gia tăng, góp phần tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động, đồng thời tạo cơ hội cho xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ để tái tạo ngoại tệ, tăng thu cho ngân sách nhà nước.

Theo SGĐT.